Monday, January 08, 2007

LURRAREN PERTSONIFIKAZIOA

Anbotoko damaMari, Lurraren pertsonifikazioa eta naturako jeinu guztien erregina, Euskal Herri osoko kondairarik klasikoena eta hedatuena da. Mari (akelarreko sorgina) jainkosa baten izena da; hori, batzuetan, arropa dotorez jantzita agertzen da, edo sutan, edo gainean ekaitzeko hodeiak daramatzan zaldi itxuran. Halaber, alde batetik emakume itxura duen zuhaitz gisa ere agertzen dela esaten da. Kondairak dioenez, bi seme ditu, Atarrabi eta Mikelatz, beti elkarren aurka ari diren bi jeinu, eta horrek ongiaren eta gaizkiaren arteko borrokaren ikuspegi kristaua adierazten du.
Mendietako haitzuloetan bizi da eta hiru bizileku nagusi ditu: Supelegor haitzuloa, Anbotoko haitzuloa eta Larrunarri leizea. Beste bertsio batzuek diotenez, Mariren hirugarren bizilekua Aizkorri mendilerroan dago. Bizkaian, Mariren bizilekurik gogokoena Marienkobia da, Anboto mendiaren ekialdeko horma bertikal ikaragarrian. Sarritan laino itxuran agertzen da, horren gailurrean. Laino horien izena "amillana" da, mendi mitiko horren inguruko eskualde osoan.

No comments: