AINTZINA-ANTZINATIK...

Antzina-antzinatik, gizakiak ingurua azaltzeko beharrizana sentitu du, horrek beldurra ematen baitzion: euria, ekaitzak, haizea...Horretarako, ongiaren eta gaizkiaren oinarrizko kontzeptuekin bat egiten zuten izaki mitologikoak sortu ditu. Geure aurrekoek, ahoz eta beheko suaren ondoan, pertsonak babesten edo zigortzen zituzten izaki mitologiko horiei buruzko kondairak sortu zituzten, izakiok gizakien ondoan bizi zirelakoan. Bizkaiko mendietan bizi diren pertsonaiak asko dira: Anboton (Mariren bizilekua), Itxinan (Otsabideko lapurra eta lamiak, besteak beste), Baltzolan (jentilak) eta Lamindaon (Petralandako akelarreak).